قسمت اول اعتیاد سایبری ,اعتیاد نوظهور بدون دارو"(قسمت اول)
چکیده مقاله ای  با عنوان "اعتیاد سایبری ،اعتیاد نوظهور بدون دارو" اثر ارزشمند جناب آقای  محمد مهدی فتوره چی  در قالب رساله دکترا ، آورده می شود امید است مورد توجه  خوانندگان گرامی واقع شود.
اینترنت مزایای ارائه شده ناشی از تسهیل ارتباطات بدون مرز و نامحدود را با سرخوشی در کار، کیفیت، دقت و سرعت ابزار تحقیق و گستردگی شبکه‏ هایش در می‏آمیزد. ولیکن بر حسب نوع استفاده و دسترسی به آن، یک فضای مفرح تقابلی و وسیله‌ای منحصر بفرد است. جذاب‌ترین جنبه آن، گسترش جهان مجازی است که با جهان واقعیت و نمائی از جهان خیالی پیوند می‌خورد. سئوالی که مطرح می‌شود این است که بدانیم آیا بین این دو جهان همپوشانی وجود دارد؟ بطور دقیق‌تر اگر چه جهان مجازی در حال جایگزینی با جهان دیگر نیست، ولی بطور مؤثرتری خود را در دسترس می‌نمایاند و زندگی و تحمل آن نسبت به جهان واقعیت، ساده‌تر است؟
همانگونه که جی‌بالاد[1] خاطر نشان کرده است: «این مسئله بزرگترین تحول در تکامل انسانیت را آشکار می‌کند. برای نخستین بار نسلی از بشر قادر خواهد بود که واقعیت را انکار کرده و نگرش مورد نظر خود را جایگزین آن کند».
در حال حاضر، اینترنت بیشتر به یک پایگاه بزرگ داده‌ها، و به یک ابزار معتبر و با کیفیتی مستمر در ارتباطی سریع و در زمانی واقعی تبدیل شده است. بواسطه تسهیل در دسترسی، مضمون علمی و بویژه آنکه با پذیرش همگانی مواجه است، اینترنت به سادگی مورد سوء استفاده واقع می‌شود (کاتلین، اسکرر، دانشگاه تگزاس، آستین).
در داده‌های علمی که از آن سوی اقیانوس اطلس منتشر می‌گردد، بیش از پیش از «افراد سایبری»[2]، «معتادان سایبری»[3] این «افراد پیوسته متصل»[4] که از یک اتصال و ارتباط مبتلا شده‌اند، صحبت به میان می‏آید؛ این معتادان مجازی که ساعت‌های متمادی را در شبکه اینترنت بمنظور ملاقات و صرف وقت هر چه بیشتر در جامعه مجازی، «قلمرو سایبری»[5]، می‌گذرانند. جنبه‏ای عینی از دهکده جهانی مارشال مک لوهان است.
به لحاظ طبقه‌بندی موجود، CIM-10 و DSM-IV، تشویش‌های اعتیاد گونه بدون وابستگی داروئی، همچون اعتیاد جنسی، بازی‌های آسیب‌زا، خرید‌های تفننی و بی ضابطه، از جمله مواردی هستند که آسیب‌زائی آنها محرز شده است. می‌توان عوامل زیر شاخه‌ای دیگری را همچون «ایجاد مشکل در کنترل اعضاء حرکتی» ایجاد مشکل در کنترل اندام‌های حرکتی که بنا به دلایلی مورد شناسایی واقع نشده‌اند «یا» مشکلات دیگر عادتی و حرکتی نام برد.
برای اولین بار (1949) اتوفنیکل[1] مسئله «اعتیاد بدون وابستگی داروئی» را مطرح کرد. از آن پس چندین نویسنده دیگر به این موضوع پرداختند. برخی از آنان ترجیح دادند که کلمه اعتیاد را برای انواع اعتیاد به مواد روانگردان دیگر استفاده کنند (واکر[2] در سال 1989، راکلین[3] در سال 1990).
برخی مؤلفان دیگر نیز انتقادات مشابه‌ای را در خصوص مشکلات رفتارهای تغذیه‌ای مطرح کردند.( لیسی[4] در سال 1993، در مورد بازی‌های آسیب‌زا، گریفیتس[5] در سال 1991 یا والور[6] در سال 1997، درباره بازی‌های ویدئوئی – کی‌پرز[7] در سال 1990).
در حال حاضر مفهوم اعتیاد اینترنتی، مستلزم وجود برخی شاخص‌های اعتیاد DSM-IV می‌باشد، شاخص‌هائی که از سوی چند تن از متخصصان امر شناسایی شده‌اند[8].
--------------------------------------------------------------------------------
[1] - otto Fenichel
[2] - Walker
[3] - Rochlin
[4] - Lacey
[5] - Griffiths
[6] - Valleur
[7] - Keepers
[8] - Bernner, 1996; Griffiths, 1997; scherer, 1996; Ve"lea, 1997; Young, 1996.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] - J. G. Ballard
[2] - Cy beriens
[3] - Cy beraddictifs
[4] - Accros
[5] - Cy berland

چگونه می‌توان امنیت میلیون‌ها کودک را در فضای مجازی اینترنت تامین کرد؟
تشکیل انجمن امنیتی برای شبکه‌های اجتماعی و فعالیت‌های آنلاین کودکان یک بحث داغ و روز دنیای دیجیتال است.
کارشناسان می‌گویند؛ اگر این انجمن را به شکل حلقه‌های متصل یک زنجیره در نظر بگیریم، و هر یک از این حلقه‌ها را با توجه به اهمیت نقش و وظایف آنها نام گذاری کنیم، خواهیم دید، حلقه "والدین" مهمترین نقش را در پیوند و حفظ سایر حلقه‌ها با هم برای تشکیل یک زنجیره یا به عبارتی یک انجمن حمایتی، امنیتی به عهده دارد.
 
بله درست است! این "والدین" هستند که ارتباط و نقش اصلی را در این انجمن حمایتی برای امنیت کودکان و نوجوانان از آسیب ها و فعالیت‌های خطرساز اینترنت به عهده دارند.
اگر بخواهیم حلقه والدین را از این زنجیره‌ای امنیتی خارج کنیم. مطمعنا‌ بقیه گروه‌ها کارایی و  موفقیت لازم را از دست خواهند داد.
همچنین "والدین" فاقد آگاهی و دانش در زمینه اینترنت و امنیت اینترنتی نمی‌توانند حلقه خوبی برای تشکیل این زنجیره یا انجمن حمایتی باشند.
همین عامل یعنی عدم آگاهی والدین، باعث قربانی شدن کودکان و افزایش خطر شکار آنها توسط شکارچیان سایت‌های هرزه نگار، آزارهای مجازی، سرقت مشخصات و بقیه نخاله‌های اینترنت شود.
خلاصه اینکه، جنگ اول به از صلح آخر است. برای تشکیل یک انجمن حمایتی و امنیتی اینترنت موفق باید همه مراکز از قبیل؛ مراکز دولتی، مدارس، خدمات دولتی، دانش آموزان و مهمتر از همه "والدین" همکاری داشته باشند.
 
برای رسیدن به هدف مطلوب، یعنی حفظ امنیت اینترنتی، نقش "والدین" بسیار کلیدی است.
 چگونه می‌توان والدین را در این نقش و وظیفه مهم کمک کرد؟
با توجه به برنامه‌ها و فعالیت‌های سنگین روزانه پدران و مادران و صرف نظر از خستگی حاصل از این کارها نمی‌توان انتظار داشت که آنها بتوانند در جلسه‌های آشنایی با امنیت اینترنتی که در مدرسه یا هر جای دیگری تشکیل می‌شود، حضور یابند.
به همین دلیل می‌توان با قاطعیت گفت: اکثر والدین نسبت به موضوع امنیت اینترنتی نا آگاه یا اطلاعات اندکی دارند و در نتیجه همین ناآگاهی و اطلاعات کم آنها بسیاری از کودکان در معرض خطر سوء استفاده اینترنتی قرار می‌گیرند.
چگونه می‌توان امنیت میلیون‌ها کودک را در فضای مجازی اینترنت تامین کرد؟
کارشناسان معتقدند که باید قبل از هر چیز کتابچه‌هایی در زمینه آشنایی با اصول اولیه امنیت اینترنتی به صورت ساده و خلاصه تهیه و آن را وارد سبد کالای خانواده‌ها کنیم، به‌گونه‌ای که این کالا به‌یکی از موارد اصلی خرید روزانه پدر و مادرها تبدیل شود.
برای این منظور باید مکان‌های پر تردد والدین و کودکان را شناسایی کرد. کمی‌فکر کنید. خارج از خانه، جایی که هر پدر و مادری یا حداقل یکی از آنها با کودکانش مجبور اند در آن رفت و آمد کنند، کجاست؟
بله حتما می دانید. آنها در طول هفته چندین بار برای خرید روزانه به فروشگاه‌ها، سوپر مارکت ها و سایر مراکز خرید و همچنین اکثرا به خاطر علاقه کودکانشان به غذاهای آماده و پیتزا فروشی‌ها می‌روند.
حرکت بعدی این است که مسئولان موظف شوند ‌از تمامی ‌فروشگاه‌ها، سوپر مارکت ها، رستوران‌ها -منظور مراکزی که صدها پدر ‌و مادر و کودک روزانه مشتریان اولیه و دائمی آنها هستند- لیستی تهیه کنند.
سپس از طریق این مراکز ‌‌کتابچه ها یا جزوء های که‌ توسط کارشناسان امر برای آگاهی و اطلاع رسانی از اصول اولیه "امنیت کودک در فضای مجازی" تهیه شده است را توزیع کنند.
با این اقدام هر زمان که پدر یا مادری وارد این مراکز خرید می‌شوند به این کتابچه‌ها دسترسی داشته و آن را تهیه کنند.
حالا اگر والدین زمانی برای شرکت در ‌جلسه‌هایی که‌در این زمینه برگزار می‌کنند، ندارند، در عوض می‌توانند در زمان خرید روزانه‌ یا صرف غذا همراه کودکانشان به این منابع اطلاعاتی دسترسی داشته باشند.
انتشار و توزیع کتابچه‌های "امنیت کودک در فضای مجازی" یک طرح ایده‌ال است. چرا که این کتابچه‌ها نه تنها محتوای غنی اطلاعاتی دارند بلکه ‌با صفحه‌های کم، سایز کوچک و قیمت مناسبی که دارند.(یعنی می توان برای آن در نظر گرفت)به راحتی در هر سبد کالای خانواده جا گیرد.
کتابچه "امنیت کودک در فضای مجازی" با راهنمای های عملی برای آگاهی مادران و پدران پر مشغله تهیه شده است. این کتابچه کم حجم، حاوی بیشترین اطلاعات و دستور عمل های مفید و مورد نیاز والدین است.
 
والدین با مطالعه و اجرای این دستور عمل ها گامی موثر در جهت امنیت و حمایت کودکان خود در فضای مجازی بر می‌دارند.
مطالعه ‌کتابچه‌ای با این اوصاف کاربردی تر از وقت گذاشتن و جان کندن برای خواندن کتاب‌های قطور و پیچیده، دی وی دی ها (DVDs) (صفحه‌های فشرده ذخیره اطلاعات) و یا جستجو در سرتاسر اینترنت است. خودتان امتحان کنید.
این کتابچه علاوه بر معرفی سایت‌های خبری‌اش، حاوی تمامی ‌اطلاعات مورد نیاز والدین برای دانستن دانش امنیت اینترنتی و آشنا کردن آنها با مفاهیم اولیه چون؛ سیستم های فیلترینک و مانیتورینگ، سیستم کنترل والدین، آسیب های چت روم ها (اتاق های گفتگو)، آسیب های شبکه‌های اجتماعی، نحوه چت با کودک خود و نیز‌اختصار نویسی در چت مانند؛ PAW)) به جایparents are watching)) و همچنین توانایی خواندن حروف اختصاری و غیره است.
مشکلات این طرح هم مانند سایر برنامه‌های امنیتی مجازی که برای جوانان در نظر گرفته شده این است که نمی‌توان کودکان و نوجوانان را برای استفاده از آنها ترغیب کرد. در نتیجه آنها با بی توجهی از کنار این برنامه‌ها گذشته و به کار خود ادامه می‌دهند.
چرا که جوانان خود را راسخ و شکست ناپذیر می‌پندارند. به همین دلیل است که شما به عنوان والدین باید دارای دانش اینترنتی باشید تا سر از کار و فعالیت های آنلاین آنها در آورید.
شما با داشتن اطلاعات این کتابچه زنجیره‌ای که شامل جوانان، والدین، مدارس، کلیساها و خدمات دولتی است را کامل کرده و در یک کار گروهی با هدفی مشترک برای ایجاد امنیت اینترنتی برای کودکان شرکت می‌کنید.
بنابراین باید ‌مسئولان با همکاری فروشگاه‌های زنجیره‌ای، سوپر مارکت ها، رستوران ها و بطور کلی تمامی‌مراکز که کارشان به نوعی در ارتباط با خانواده‌ و کودکان است، دست به دست هم داده تا با تشکیل جلسات مطبوعاتی، اطلاع رسانی، تبلیغات در رسانه‌ها و مکان‌های عمومی ‌و ... این امر  یعنی پربار ساختن دانش والدین را تحقق ببخشند.
به طوری که مطالعه و کسب اطلاعات از این کتابچه دغدغه اصلی والدین و انتخاب اولیه آنها در هنگام خرید باشد.
فعالیت های فرهنگی از این قبیل می‌توانند تاثیرات بسیار مثبتی در زمینه‌های آموزشی، اجتماعی و اقتصادی بگذارند.

اینگونه فعالیت های فرهنگی، امتیاز خوبی برای مسئولان امر  نیز است. به امید آنکه در آینده‌ای نزدیک هر خانواده‌ای در هر کجا صاحب اطلاعات لازم در زمینه حفظ "امنیت کودک در فضای مجازی" باشد.
کسب اطلاعاتی که کودکان ما را از آسیب های اینترنتی محافظت خواهد کرد.
به یاد داشته باشیم که یک دست صدا ندارد. این امر تنها با هماهنگی و همکاری همه افراد مرتبط می‌تواند موفق و تحقق یابد.
حمایت از امنیت کودکان در فضای مجازی و آگاهی والدین از خطراتاینترنت  باید از اهداف و دغدغه‌های عمده همه ما بخصوص مسئولان جامعه باشد.
با آگاه سازی والدین یا هر شخصی که به عنوان سرپرست کودک است در زمینه فعالیت‌های آنلاین، می‌توان امنیت میلیون ها کودک و خانواده‌‌ را حفظ کرد.