بررسی نیازهای کنونی فرزندان شاهد از نظر آنانبررسی نیازهای کنونی فرزندان شاهد از نظر آنان
پژوهش حاضر مشتمل بر 5 فصل می‌باشد. فصل اول: کلیات پژوهش به بیان مطالبی چون مقدمه، بیان مسأله، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف پژوهش و تعریف متغییرها پرداخته است. فصل دوم: پیشینه‌ی پژوهش بحث در مورد مفهوم نیاز، رابطه بین انگیزش و نیاز، نظریه‌های انگیزش، دیدگاههای مختلف درباره‌ی نیازها، الگوهای نیاز سنجی، تکنیکهای ایجاد توافق در نیاز سنجی آموزشی، رویکردهای ترکیبی در نیازسنجی و در پایان مروری بر تحقیقات انجام شده را داشته‌اند.
فصل سوم با عنوان روش پژوهش شامل مقدمه، روش پژوهش،جامعه آماری، نمونه آماری، روش نمونه‌گیری، ابزار اندازه‌گیری، روشهای تجزیه و تحلیل می‌باشد.
فصل چهارم به بررسی توصیف گروه نمونه و یافته‌های پژوهش کرده‌اند. فصل پنجم با عنوان بحث و نتیجه‌گیری: پیشنهادهای کاربردی و پزوهشی و محدودیت‌های پزوهشی را مطرح ساخته است.
فصل اول: کلیات پژوهش
فرزندان شاهد یادگاران گرانبهایی هستند که در صورت تعلیم و تربیت صحیح می‌توانند همانند پدران خود، انتظارات زیادی را برای میهن اسلامی به بارآورند آنها برای بالفعل نمودن استعدادها و تواناییهای خود، نیاز به شرایط، فرصتها و امکانات لازم دارند. یکی از این شرایط توجه و برآورده نمودن نیازهای مختلف آنها می‌باشد. فرزندان شاهد همانند هر انسان دیگری دارای یکسری نیازها میباشند. که در صورت برآورده شدن آنها می‌توانند راه کمال و پیشرفت را طی نمایند.
بیان مسأله: نیازها بطور کلی با شرایط خاص، کمبودها و کاستی‌ها در درون موجود زنده ارتباط دارد.
روان‌شناسان معتقدند که رفتارها زمانی به خوبی قابل شناسایی هستند که بتوان به علل،کمبودها و نیازهای آنان پی برد. احساس وجود نیاز، نیروی محرک پرتوانی است که می‌تواند رفتارها را هدایت کند، تا آن نیاز برآورده شود.
فرزندان شاهد همانند هر انسانی، برای پیشرفت و رسیدن به کمال،نیازهای خاص خود را دارند. آنها برای این که همانند پدران خود، افراد باارزش برای میهن اسلامی محسوب گردند، نیازمند فرصتها، شرایط و امکانات لازم میباشند. برطرف نمودن نیازهای آنها می‌تواند شرایطی را در جهتبالفعل نمودن تواناییهای آنها فراهم نماید. بنابراین توجه به نیازهای این عزیزان برای بوجود آوردن رفتارهای مطلوب حایز اهمیت است. پژوهش حاضر نیز با طرح این سوال که، نیازهای فرزندان شاهد در جنبه‌های آموزشی، جسمانی ، اجتماعی، اقتصادی، مذهبی، تربیتی، روانی و تفریحی چیست؟ به بررسی نیازهای فرزندان شاهد پرداخته است.
اهمیت و ضرورت تحقیق: انسان همواره نیازهایی دارد که مهمترین و اصلی ترین عامل حرکت، تلاش و رفتار در وی می‌باشد. افراد بنا به شرایط زندگی،خانواده، سن، سطح تحصیلات و شغل خود، نیازهای متفاوتی دارند و همواره رفتارهای آنها منطبق بر نیازهای آنها می‌باشد.
براین اساس، مطالعه نیازهای اساسی انسان فهم مناسب‌تری از علل و انگیزه‌های رفتاری افراد را بوجود می‌‌آورد و گامی اساسی در تعلیم وتربیت و همچنین کاهش مشکلات روانی و رفتاری می‌تواند، محسوب گردد. پزوهش حاضر نیز با توجه به اهمیت و ضرورت توجه به نیازهای فرزندان شاهد،درصدد سنجش این نیازها می‌باشد.
اهداف پژوهش:
1- تعیین نیازهای کنونی فرزندان شاهد استان اصفهان
2- الویت‌بندی نیازهای کنونی فرزندان شاهد براساس نیازهای آموزشی، اقتصادی، اجتماعی، روانی، تربیتی،جسمی، مذهبی و تفریحی
3- اولویت‌بندی نیازهای کنونی فرزندان شاهد بر اساس جنسیت
4- اولویت‌بندی نیازهای کنونی فرزندان شاهد بر اساس سطح تحصیلات
5- اولویت‌بندی نیازهای کنونی فرزندان شاهد بر اساس سن
6- اولویت‌بندی نیازهای کنونی فرزندان شاهد بر اساس پایه تحصیلی
سؤال‌های پژوهش
1- نیازهای کنونی فرزندان شاهد استان اصفهان چیست؟
2- الویت‌بندی نیازهای کنونی فرزندان شاهد براساس نیازهای آموزشی، اقتصادی، اجتماعی، روانی، تربیتی،جسمی، مذهبی و تفریحی چگونه است؟
3- اولویت‌بندی نیازهای کنونی فرزندان شاهد بر اساس جنسیت چگونه است؟
4 اولویت‌بندی نیازهای کنونی فرزندان شاهد بر اساس سطح تحصیلات چگونه است؟
5- اولویت‌بندی نیازهای کنونی فرزندان شاهد بر اساس سن چگونه است؟
6- اولویت‌بندی نیازهای کنونی فرزندان شاهد بر اساس پایه تحصیلی چگونه است؟
تعریف متغییرها:
الف) تعریف نظری
1- نیاز : نیرویی است که موجب تحریک رفتار می‌شود. نیاز خواسته یا ترجیحات افراد است که دارای جنبه‌های مختلفی است
ب) تعریف عملیاتی
واژه‌هایی چون: نیازهای آموزشی، نیازهای جسمی، نیازهای اقتصادی، نیازهای اجتماعی، نیازهای مذهبی، نیازهای تربیتی، نیازهای روانی و نیازهای تفریحی می‌باشد.
فصل دوم: پیشینه پژوهش
انسان در طول دوره‌ی حیات خود، نیازهای متفاوتی دارد و برای رفع آنها همواره در تلاش و تکاپو بوده است. نیاز همواره در انسان وجود دارد و برای رسیدن به تعادل، باید نیارها برآورده شود. این پژوهش بنا به اهمیت سنجش نیازهای فرزندان شاهد در دوره‌های پیش دانشگاهی، متوسطه و راهنمایی اجرا شده است. در این فصل به مبتحث نظری مرتبط با موضوع پژوهش پرداخته شده و مباحثی از قبیل تعریف مفهوم نیاز، رابطه بین انگیزش و نیاز، نظریه‌های انگیزش، نقش نیاز در انگیزش، نظریه انسان تک انگیزه‌ای، نظریه تعدد عوامل انگیزش، دیدگاههای مختلف درباره نیازها، نظریه مزلو، نظریه دو عاملی هرزبرگ و مروری بر تحقیقات انجام شده مطرح شده است.
نیاز همانند سایر مفاهیم و واژه‌های متداول در حوزه آموزش و پرورش، درخصوص مفهوم نیاز توافق عمومی وجود دارد. به عبارت دیگر، فهم مفهوم نیاز تا حدود زیادی بستگی به برداشت ما در خصوص نیازها و این که آن را در چه جامعه یا حوزه‌ای مورد بررسی قرار می‌دهیم، دارد.
تعریف نیاز را می‌توان در چند دسته ارائه نمود:
1- نیاز به عنوان فاصله بین وضع موجود و مطلوب
2- نیاز به عنوان یک خواست یا ترجیح
3- نیاز به عنوان یک عیب و نقصان
4- برداشت ترکیبی.
نیاز که در پاره‌ای از نوشته‌ها آن را با انگیزه مترادف دانسته‌اند به نیروی ذهنی اطلاق می‌شود که موجب انگیزش و سر زدن رفتار خاصی از آدمی می‌گردد تا نیاز بیدار شده ارضاء شود. نیاز تحت شرایط محیط به صورت خواست متجلی می‌شود و با کمی اغماض نیاز و انگیزه را از جهت نتیجه‌ای که از هر دو حاصل می‌شود، یکی دانسته‌اند ولی دقیقاً نمی‌توان نیاز و انگیزه را یکی دانست.
به خاطر گستردگی و وسعت این فصل شما را به مطالعه این طرح پژوهشی دعوت می‌کنم.
فصل سوم: روش پژوهش
طی فصل سوم، گزارش پژوهش حاضر به ترتیب روش پژوهش، جامعه‌ی آماری، حجم نمونه، روش نمونه‌گیری، ابزار اندازه‌گیری مورد استفاده برای گردآوری داده‌ها، همچنین علاوه بر ویژگی‌های مذکور به همراه چگونگی تدمین روایی و محاسبه پایایی آن، چگونگی انجام پژوهش و نهایتاً روش تحلیل آماری داده‌های حاصل از ابزارهای اندازه‌گیری ارائه و بحث شده است در پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع پژوهش و همچنین اهداف پژوهش از روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شده است.
جامعه‌ی آماری : شامل کلیه دانش‌آموزان مراکز پیش‌دانشگاهی، دوره متوسطه و دوره راهنمایی مدارس شاهد در سال تحصیلی 85-1384 می‌باشد.
در پژوهش حاضر جهت انتخاب دانش‌آموزان، پس از انجام یک مطالعه مقدماتی بر روی 20 نفر از دانش‌آموزان و تعیین واریانس جامعه، از فرمول حجم نمونه برای تعیین میزان نمونه پژوهش استفاده شد. با توجه به پراکندگی متفاوت دانش‌آموزان در مدارس شاهد استان و ناهمگنی در تعداد آنها، به منظور انتخاب صحیح‌تر، از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با جامعه آماری استفاده شده است.
ابزار پژوهش، در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. این پرسشنامه به علت ماهیت پژوهش به صورت باز- پاسخ می‌باشد و جهت تعیین روایی محتوایی و صوری پرسشنامه از نظرات اساتید و متخصصین استفاده شد .
روشهای تجزیه و تحلیل داده‌ها: جهت تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از ابزارهای پژوهش علاوه بر استفاده از شاخص‌های آماری فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، جداول در سطح آمار توصیفی و از روش آماری خرید منو جهت اولویت‌بندی نیازها در سطح استنباطی نیز استفاده گردید.
فصل چهارم: یافته‌های پژوهش
در این فصل به بررسی توصیفی گروه نمونه براساس متغیرهای جنسیت، دوره تحصیلی، سن و پایه تحصیلی و سؤال‌های پژوهش به صورت جدول و نمودار پرداخته است.
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
در این فصل از پژوهش حاضر به بحث و نتیجه‌گیری در زمینه یافته‌های پژوهش براساس سؤال‌های پژوهش پرداخته شده است.
براساس این یافته‌ها می‌توان گفت که دانش‌آموزان شاهد در زمینه مسائل درسی خود دچار کمبود هستند و نیاز به کمک و یاری دارند. بنابراین مسئولین بنیاد شهید باید در این زمینه اقدامات لازم و برنامه‌ریزی اصولی را انجام دهند تا فرزندان شهید از نظر تحصیلی دچار افت نگردند.
یافته‌ها در زمینه اولویت‌بندی نیازهای فرزندان شاهد نشان می‌دهد که نیازهای اقتصادی و نیازهای آموزشی دارای بالاترین میانگین بوده است و نیاز روانی و اوقات فراغت دارای میانگین رتبه‌ای بالاترین میباشند و این نشان می‌دهد که خانواده‌های شاهد نیز دچار تعارض هستند و نیاز است که به آنها خدمات روان‌شناختی مطلوب ارائه گردد تا تعارضات خانوادگی حل شود. نیازهای اجتماعی، مذهبی و تربیتی نسبت به نیازهای دیگر از اولویت پائین‌تری برخوردار است. هر چند از نظر اولویت سه نیاز مذکور جایگاه پائین‌تری نسبت به نیازهای دیگر دارد اما ضروری است که مسئولین بنیاد شهید به این نیازها نیز توجه داشته باشند.
پیشنهادات
1- برگزاری کلاس‌های تقویتی برای فرزندان شاهد (کاربردی)
2- به دیگر پژوهشگران پیشنهاد می‌شود تحقیقی در زمینه نیازهای فرزندان شاهد دوره ابتدایی انجام دهند. (پژوهشی)
3- آموزش مهارت‌های زندگی به خانواده‌ها و فرزندان شاهد به طور مستمر و مداوم (کاربردی)
4- به دیگر پژوهشگران پیشنهاد می‌شود تحقیقی در زمینه، «نیازهای خانواده‌های شاهد» انجام دهند.
محدودیت‌های پژوهش
1- محدودیت نتایج پژوهش به دانش‌آموزان شاهد دوره راهنمایی و متوسطه و پیش دانشگاهی و عدم امکان تعمیم نتایج به دانش‌آموزان دوره ابتدایی.
2- محدودیت نتایج پژوهش به دانش‌آموزان شاهد و عدم امکان تعمیم نتایج به افراد فارغ‌التحصیل.
3- محدودیت پژوهش به ابزار اندازه‌گیری محقق ساخته و عدم وجود پرسشنامه استاندارد.
4- محدودیت‌های نتایج پژوهش به دانش‌آموزان شاهد و عدم امکان تعمیم نتایج پژوهش به خانواده‌های شاهد.
