مضرات بلایی به نام موبایل
وقتی مبتکران بزرگ دنیا جدیدترین اختراعات خود را برای راحتی انسان بوجود می آوردند شاید فکرش را هم نمی کردند روزی انسان هزاره سوم به دنبال چاره جویی برای رفع خطرات این اختراعات و وسایل نوین ارتباطی باشد وسایلی که در درجه اول دنیای مجازی را برای انسان به ارمغان آورد دنیایی که او را در میان هزاران کاربر و مشترک قرار داد و حریم خصوصی اش را برای همیشه به فراموشی سپرد. افزایش تولید وسایل نوین ارتباطی و در نهایت سهولت دسترسی سبب شد گروههای کثیری از افراد جامعه با سنین مختلف در این دنیای مجازی راه پیدا کنند بطوری که در قرن بیست و یکم داشتن تلفن همراه یک کودک 6 ساله برای کسی تعجب برانگیز نیست...
تا قبل از 14 سالگی تلفن همراه ممنوع
بنا بر گزارش منتشر شده اکونومیست سالانه 600 میلیون دستگاه تلفن همراه به فروش می رسد، که در این میان نسل جوان بازار پرمنفعتی را برای صنعت مخابرات سیار ایجاد کرده است و درصد زیادی از سوددهی آن را تشکیل می دهند. در حال حاضر در میان جوانان این فناوری جدید به یکی از مهمترین ابزارهای ارتباط اجتماعی تبدیل شده است به طوری که برخی هویت خود را در گرو این دستگاه می دانند و به عبارتی خود را با آن تعریف می کنند. به اعتقاد کارشناسان بر خلاف کامپیوتر و اینترنت که در استفاده از آنها تفاوت ها و وجه تمایزهایی میان جنس مرد و زن وجود دارد تلفن همراه همواره به عنوان یک تکنولوژی که کاربردی یکسان میان جنسیت های مختلف دارد، مطرح می باشد.همچنین تلفن همراه حتی از نظر سنی و از نظر طبقاتی و اقتصادی، تحصیلی و قومی هم هیچ محدودیتی را در بر نمی گیرد. کاربران می توانند به اینترنت دسترسی داشته باشند، رادیو گوش دهند، زنگ های پلی فونیک دانلود کنند، با SMS به سایر گوشی ها پیام متنی ارسال کنند، عکس بگیرند و ایمیل ارسال کنند... اما به موازات گسترش استفاده از این وسیله ارتباطی و سهولت در دسترسی خطراتی همچون پایین آمدن سن استفاده از تلفن همراه بسیاری از والدین را نگران کرده است بطوری که طی همه پرسی آنلاینی که توسط وب سایت خانوادگی Plus Parentline در موضوع سن مناسب برای استفاده از تلفن همراه انجام شد47 ; درصد والدین شرکت کننده سن مناسب برای استفاده از تلفن همراه را 11 تا 13 سال دانسته اند. 27 درصد از این والدین نیز اعلام کردهاند که در اختیار گذاشتن تلفن همراه قبل از 14 سالگی برای کودکان مناسب نیست. از طرف دیگر 25 درصد والدین، تلفن همراه را برای کودکان زیر 10 سال خود نیز ضروری می دانند.(!)این وب سایت در تحقیق خود اعلام کرد اکثر والدین نمی توانند در مقابل اصرار کودکانی که تلفن همراه می خواهند، مقاومت کنند و بنابراین باید روش های مخالفت در مقابل خواسته کودکان مورد بررسی قرار گیرد تا نوجوان بصورت منطقی از خواسته های خود صرف نظر کند. از طرف دیگر برخی والدین تلفن همراه را برای فرزندان خود وسیله ای ضروری می دانند تا بتوانند در هر لحظه با آنها ارتباط برقرار کنند.
تلفن همراه مخرب تر از نیروی هسته ای!
بنا بر نظر کارشناسان اجتماعی ضررهای اخلاقی و جسمی تلفن همراه برای کودکان غیر قابل انکار است و بسیاری از فیلم های غیر اخلاقی و پیام های نامناسب از طریق تلفن همراه در بین کودکان پخش می شود. دسترسی آسان به سایت های غیر اخلاقی از طریق تلفن همراه نیز مشکل دیگری است که والدین با آن روبه رو هستند. محمدرضا شمسیان متخصص اطفال معتقد است: کودکان به دلیل قرار داشتن در سن رشد و باتوجه به ارگانیسم بدن، در هنگام نزدیکی به گوشی تلفن همراه در معرض خطر بیشتری نسبت به سایر افراد هستند. وی می گوید: از آنجا که کودکان در حال رشد هستند، به امواج رادیویی واکنش بیشتری نشان می دهند تحقیقات یک مجله انگلیسی نشان می دهد که افراد بعد از اختراع اسلحه اختراع تلفن همراه را بدترین اختراع همه زمان ها می دانند. بنا بر نتایج این تحقیق بسیاری از انگلیسی ها از این که تلفن همراهشان مدام زنگ می زند و آن ها را قابل دسترس می کند، بدون این که بتوانند آن ها را خاموش کنند، شکایت دارند. این نظرسنجی نشان داده است که نیروی هسته ای، تلویزیون، سیگار، غذای آماده، دوربین های سریع در رده های بعد از تلفن ها همراه قرار دارند.
دختران طرفدار SMS پسران شیفته تماس صوتی
همچنین "ریچ لینگ" در تحقیقات و مطالعات دیگری در سال 2001که در میان نوجوانان انجام شده بود به این نتیجه رسید که دختران نسبت به پسرها بیشتر، مالک تلفن همراه هستند. چرا که زنان در واقع زودتر از مردان و در سن 18 سالگی به نقطه اوج استفاده جدی از موبایل می رسند بطوریکه طبق تحقیقات به عمل آمده مردان کمی دیرتر و در سن 23 سالگی به نقطه اوج استفاده از موبایل می رسند. بنا بر این تحقیقات پسرها برای کشف خصوصیات کاربردی گسترده تلفن های همراه، مستعد تر هستند. ( به عنوان مثال کاربردهایی نظیر بازی ها و یا جستجوهای اینترنتی) و حال آنکه دختران از این نظر از علاقه و استعداد کمتری برخوردار هستند چرا که به نسبت پسران کاربردهای کمتری از تلفن همراه را نیز مورد استفاده قرار می دهند به این ترتیب اغلب پسران هستند که ادعا دارند استفاده از موبایل برای آنان سرگرم کننده و جالب است. این تحقیقات نشان داده است که نوع درک به دست آمده از موبایل و نوع استفاده از آن به تغییرات سنی بستگی دارد. به عنوان مثال پرداختن به ارسال پیام های کوتاه یا اس ام اس، بیشتر در میان نوجوانان به چشم می خورد. در حالی که پس از 16سالگی، جوانانی که اکنون به دوران بلوغ رسیده اند بیشتر به مکالمه اهمیت می دهند و توجه آنان از ارسال پیام کوتاه به برقراری ارتباط مستقیم معطوف می شود و وقتی به سن 20سالگی می رسند تماس های صوتی مستقیم بیش از پیش جایگزین ارسال پیام های کوتاه می شوند. به گزارش برنا، از طرف دیگر تحقیقات دیگری نشان می دهد که دختران به نوشتن پیام های طولانی تمایل بیشتری دارند و در نوشتن پیام های کوتاه خود از هر 160 کلمه موجود استفاده می کنند و حال آنکه پسران برای ارسال پیام های کوتاه خود از کلمات کمتری بین 40 تا 50 کلمه استفاده می کنند و همچنین زبان ساده تری را هم برای نوشتن مورد استفاده قرار می دهند و به برقراری تماسی های صوتی تمایل دارند.طبق این تحقیقات، دختران 15ساله به طور میانگین روزانه 3/3 اس ام اس ارسال می کنند و حال آنکه پسرانی که در همین مقطع سنی قرار دارند روزانه2/5 اس ام اس را ارسال می کنند. به اعتقاد کارشناسان اس ام اس ایده آل ترین حالت برقراری تماس اولیه با جنس مخالف در میان نوجوانان و جوانان تعریف شده است چرا که 2 فاکتور احساس نزدیکی و دوستی و در عین حال فاصله داشتن از مخاطب را بهمراه دارد.
در محیط آموزشی silent باش
به تبع قابل دسترس بودن تلفن همراه و پایین آمدن سن مشترکین، این وسیله ارتباطی به سرعت جای خود را در میان مراکز آموزشی مانند مدارس ودانشگاه ها باز کرد و به معضلی جدی برای مسئولان محیط آموزشی و بخصوص مدارس تبدیل شد در حال حاضر صحبت آهسته با تلفن همراه، بازی، تبادل SMS و Bluetooth جایگزین بسیاری از زمزمه ها و پچ پچ های محصلان و دانشجویان در کلاس های درس شده است و گاه مدرسان را مجبور می کند از افراد بخواهند که تلفن همراه خود را خاموش یا silent کنند اما برای آنهایی که همراه داشتن تلفن همراه از جزوه و کتاب واجب تر است گوش شنوایی وجود ندارد... مشاهدات و بررسی ها حاکی از این موضوع است که دانشجویان و کسانی که در جمع های گروهی مثل مدرسه و... تلفن همراه با خود دارند برای ارتباط برقرار کردن در اوقات بیکاری ویا هنگام خسته شدن از کلاس درس! رمزهایی را در میان خود تعریف کرده اند بطوری که هزینه ها را به شدت پایین می آورد مثلا هنگامی که یک تک زنگ (call miss) برای طرف مقابل می اندازند یعنی "منتظر بمان می آیم" و یا هنگامی که دو تک زنگ پشت سر هم می اندارند یعنی " تو برو من نمی آیم" به این طریق دیگر نیازی به هزینه پیام کوتاه یا تماس نخواهد بود... به اعتقاد جامعه شناسان مشکلاتی همچون بلوغ زود رس، نا امنی مفرط بر روی گوشی های تلفن همراه، رواج فساد اخلاقی در میان جامعه جوان کشور و هم چنین پدیدار شدن ده ها مشکل فرهنگی و اجتماعی دیگر بر روی سلامت و بهداشت روح و روان مخاطبان که در نتیجه پایین آمدن سن استفاده از تلفن همراه ایجاد شده، از جمله مهم ترین معضلات افزایش استفاده از تلفن همراه، تولید و عرضه بلوتوث های تهدید آمیز در جامعه است.استفاده غیر ضروری از تلفن همراه و بخصوص تبادل SMS در محیط آموزشی در حالی به مرز هشدار در جهان رسیده است که بر اساس نتایج بررسی های انجام گرفته توسط انجمن فیزیوتراپ های انگلیس، تلفن های همراه از لحاظ ارگونومیکی برای نوشتن بیش از حد پیام کوتاه طراحی نشده اند، ممکن است نوشتن بیش از حد SMS به درد و تورم تاندون های انگشت شست و مچ دست منتهی شود. بحرانی بودن وضعیت ورود تلفن همراه به مدارس و در میان نوجوانان کم و سن سال به حدی بود که علی احمدی وزیر آموزش و پرورش برای اولین بار پس از انتصاب خود، بلوتوث را تهدیدی جدی برای نظام تعلیم و تربیت کشور دانست و اظهار داشت: نظام تعلیم و تربیت کشور، نیازمند انجام اقدامات اساسی است که باید به کمک همه آحاد دست اندرکار صورت گیرد و اولین این اقدامات، مصون سازی این نظام در مقابل تهاجم رسانه ای اینترنت، ماهواره و بلوتوث است. همچنین براساس تحقیقات انجام شده مسئولان دانشگاه ها هم نگران این مسئله هستند چرا که تلفن همراه نه تنها موجب حواس پرتی سایرین می شود بلکه احتمال انتقال بسیاری اطلاعات غیراخلاقی و رواج آن در میان دانشجویان بالا برده است و این مسئله در دانشگاه های مختلف دنیا واکنش های متفاوتی روبرو بوده است بطوری که برخی مراکز آموزش عالی دنیا حمل و استفاده از تلفن همراه در محوطه دانشگاه ها و برخی نیز استفاده از آن فقط در کلاس درس ممنوع کنند. بنظر کارشناسان علوم رفتاری ممنوعیت ورود تلفن همراه به مراکز آموزشی و برخورد خشونت آمیز در این زمینه تنها پاک کردن صورت مسئله است و مشکل را به قوت خود باقی خواهد گذاشت در حالی که جامعه جوان کشور هر روز بیشتر در میان جامعه اطلاعاتی و دنیای سایبرنتیک گم می شود با توجه به ضرورت ها و شرایط ذکر شده بنظر می رسد جای دروسی درباره آشنایی با جامعه اطلاعاتی وجرایم سایبرنتیک (بلوتوث و هکینگ) به شدت در مراکز آموزشی خالی است.
**********************************

خطرات گوشی های دوربین دار در مدارس
تلفن برای چندمین بار زنگ می زند. مرد با دست هایی لرزان گوشی را برمی دارد.
از پشت خط صدایی می آید که چند روزی است آرامش را از او و خانواده اش گرفته است: «چی شد، 20 میلیون تومان رو حاضر کردی؟» مرد این بار اما نگران تر از قبل با صدایی محزون می گوید:باور کنید ندارم آقا، آخه من 20 میلیون تومانم کجا بود. تو رو خدا بیا و جوانمردی کن و از خیر این کار بگذر. اما فردی که پشت خط است به این سادگی ها کوتاه نمی آید و با صدایی بلند با حالت تهدید می گوید: «همین که گفتم یا تا فردا ظهر 20 میلیون تومان رو حاضر می کنین یا این که ... ضمنا بهتره که پای پلیس به میون نیاد چون اون وقت ... خودتون که می دونید! فقط کافیه تصاویر دخترت رو به چند نفر بلوتوث کنم.» و بعد بدون خداحافظی قطع می کند.
مرد گوشی را که می گذارد به دیوار تکیه می دهد و بعد در حالی که آه بلندی می کشد، می گوید: «خدایا این چه بلایی بود؟»زن هم مثل شوهرش نگران و مضطرب است. چند دقیقه ای که می گذرد مرد رو به دخترش که او هم حسابی نگران است، می گوید: «آخه این چه کاری بود که کردی؟ مگه مدرسه جای این کارهاست. چرا توی مدرسه با دوستات پارتی گرفتین؟ حالا اگر اون نامرد تصاویر رو بلوتوث کنه من چه خاکی به سرم بریزم؟» دختر اما غیر از گریه کردن جواب دیگری ندارد.
فناوری دردسرساز
استفاده از گوشی های تلفن همراه مجهز به دوربین های عکس برداری و فیلم برداری در مدارس دخترانه، به دلیل ناآگاهی برخی از دانش آموزان از مضرات و تبعات استفاده نادرست از آن ها، گاهی اوقات موجب بروز مشکلاتی برای دانش آموزان و خانواده ها شده است.
وسیله ای ارتباطی و مفید که در سایه غفلت والدین، دانش آموزان و متولیان فرهنگ و آموزش رفته رفته به یک وسیله خطرناک تبدیل می شود.برخی از دانش آموزان دختر در مقاطع مختلف تحصیلی با در دست داشتن گوشی های دوربین دار اقدام به عکس برداری یا فیلم برداری از همکلاسی های خود می کنند و بعضا آن را نیز به دیگران بلوتوث می کنند (برای گوشی های دیگران می فرستند).برخی از دانش آموزان نیز هنگام تعمیر گوشی های خودگرفتار عده ای سودجو و فرصت طلب می شوند که با در اختیار داشتن این تصاویر قصد اخاذی از دانش آموز یا خانواده او را دارند.
متأسفانه این ناهنجاری اجتماعی روز به روز در حال افزایش است و اگر فکری جدی برای آن نشود در آینده ای نه چندان دور می تواند گریبانگیر بسیاری از خانواده ها شود.
بخشنامه آموزش و پرورش
شاید به همین دلیل است که وزارت آموزش و پرورش در بخشنامه ای به مدارس سراسر کشور هرگونه استفاده از تلفن همراه را در مدارس ممنوع کرده است.
این وزارت خانه در بخشنامه خود اعلام کرده است: هرگونه استفاده از تلفن همراه در مدارس ممنوع است و دانش آموز حق همراه داشتن موبایل را ندارد.
در این بخشنامه مدیران و مسئولان مدارس موظف به کنترل دانش آموزان هستند و در صورت مشاهده استفاده دانش آموزان از موبایل بایستی گوشی را از دانش آموز بگیرند.
اما سوالی که می توان مطرح کرد این است که آیا به صرف صدور بخشنامه می توان صددرصد این موضوع را کنترل کرد؟
بخشنامه ای که درمان نبود
مدیر یک دبیرستان دخترانه به خراسان می گوید: متأسفانه استفاده از موبایل های دوربین دار تاکنون برای مدرسه مشکلات زیادی ایجاد کرده است به گونه ای که هر از چند گاهی شاهد بروز اتفاقات ناگوار برای دانش آموزان در این رابطه هستیم.
ر-ج می گوید: با وجود بخشنامه وزارت خانه باز هم شاهد ورود این گوشی ها به مدرسه هستیم زیرا ما در مدرسه حق بازرسی کیف دانش آموز را نداریم و طبق بخشنامه فقط اگر آن را در دست دانش آموز مشاهده کردیم می توانیم گوشی را از دانش آموز بگیریم.
وی می افزاید: واقعیت این است که بخشنامه آموزش و پرورش فقط یک وظیفه جدید به انبوه وظایف ما اضافه کرده است و هر روز کارمان این شده که مراقب باشیم تا دانش آموز از گوشی تلفن همراه استفاده نکند مخصوصا گوشی های دوربین دار در صورتی که به نظر من این راه درستی نیست و آموزش و پرورش باید برنامه و سازوکار بهتری ارائه کند.
وی می افزاید: طبق بخشنامه وزارت خانه ما به دانش آموزان گفته ایم که از آوردن موبایل خودداری کنند و اگر موردی ببینیم برخورد می کنیم اما واقعیت این است که ما در تمام ساعاتی که دانش آموز در مدرسه حضور دارد بالای سر او نیستیم و ممکن است دانش آموز در ساعات تفریح همراه با دوستانش مرتکب کار اشتباهی شود، اما مدرسه باید تاوانش را پس بدهد.این مدیر مدرسه می افزاید: به نظر می رسد برای جلوگیری از وقوع هرگونه اتفاق ناگواری در درجه اول باید خانواده ها را نسبت به کارکردهای منفی موبایل های دوربین دار توجیه کرد.
یک مشاور تحصیلی و تربیتی در یکی از دبیرستان های دخترانه نیز به نقش خانواده ها در کنترل هرچه بهتر این نابه هنجاری اجتماعی اشاره می کند و می گوید: این گونه احساس می شود که خانواده ها در این زمینه نقش مهمی دارند و در درجه اول باید سطح آگاهی و توجه خانواده ها را بالا برد.
ن-و می افزاید: واقعیت این است که اگر ما بتوانیم سطح آگاهی خانواده ها را بالا ببریم و آن ها را نسبت به کارکردهای منفی موبایل های دوربین دار آشنا کنیم، مشکل حل می شود اما مشکل این جاست که خانواده ها در جامعه ما با فرهنگ های مختلف زندگی می کنند و توجیه و آموزش آن ها نیازمند یک کار گروهی است.
این مشاور در ادامه می گوید: وقتی هنوز فرهنگ استفاده از گوشی های معمولی برای برخی از افراد جا نیفتاده است، خریدن گوشی دوربین دار برای دانش آموز نوجوانی که هنوز در پی بردن به هویت اجتماعی خودش دچار مشکل است چه معنایی می تواند داشته باشد؟
وی می افزاید: این کار اشتباهی است که برای دانش آموزی که هنوز به طور کامل هویت و شخصیت اجتماعی وی شکل نگرفته است گوشی دوربین دار بخریم.
وطن پرست خاطرنشان می کند: کنترل این ناهنجاری کار سخت و دشواری است و آموزش و پرورش به تنهایی نمی تواند کاری از پیش ببرد.
وی می افزاید: به نظر می رسد مسئله اصلی اعتقادات باشد. به گونه ای که هرچقدر میزان اعتقادات دینی و مذهبی دانش آموز بیشتر باشد به همان میزان تمایل او برای انجام رفتارهای ناشایست و استفاده نادرست از موبایل های دوربین دار کمتر است.
دانش آموزان نیازی به تلفن همراه ندارند
معاون و قائم مقام دفتر بازرسی، ارزیابی عملکرد و پاسخ گویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش نیز در این باره به خراسان می گوید: اگرچه موبایل را می توان حتی به عنوان یک رسانه تلقی کرد اما باتوجه به تبعات آن هرگونه استفاده از تلفن همراه در مدارس ممنوع شده است.
وی می افزاید: باتوجه به این بخشنامه اگر اتفاقی بیفتد مدیر مدرسه مقصر است بنابراین مدیران و معاونان مدارس باید دقت بیشتری داشته باشند.
حسینی خاطرنشان می کند: اگر قرار است دانش آموز با خانواده اش صحبت کند می تواند از تلفن مدرسه استفاده کند بنابراین استفاده از موبایل معنایی ندارد.
وی یادآور می شود: کنترل این موضوع جزو وظایف مدیران است و همان گونه که اگر دانش آموزی غیبت یا تأخیر داشته باشد، مدیر مدرسه موظف به پی گیری علت آن است در این باره نیز مدیران موظف به پی گیری و کنترل هستند.